- Ekim 26, 2019
Depresyon, çeşitli şikayetlerle kendini gösterebilen zihinsel bir hastalıktır. Majör depresyon belirtileri, kalıcı depresif ruh hali, dürtü ve düşünmenin engellenmesi, ilgi kaybı ve uykusuzluktan iştah bozukluğuna kadar ağrıya kadar değişen birçok belirtileri kendi içinde tutar. Depresyon, Latince deprimere bir olan "iç karartıcı" anlamına gelen, ruhsal bozukluktur. Depresyon içinde olan hasta, genellikle sevinç ve zevk, benlik saygısı, performans, empati ve hayata ilgisini kaybeder. Hastalar olumsuz bir temel ruh halinden muzdariptirler, yani kendilerini neşesiz, değersiz hissederler ve umutları yoktur. Çok sık olarak bu olumsuz ruh hali endişe ve genel iç huzursuzluğu ile ilişkilidir. Depresyonu olan insanlar aynı zamanda sürüş dürtülerinden muzdariptirler, yani daha fazla çaba göstermeden daha önce yaptıkları basit, günlük işleri bile yapacakları enerjiden yoksundurlar. Her üzücü ruh hali bir depresyon değildir. Depresif rahatsızlıktan muzdarip insanlar bir şeyden zevk alamıyorlar ve karar vermekte zorlanıyorlardır. Uzmanlara göre depresyon belirtileri; Konsantre olmak, ayrıntıları hatırlamak ve karar almakta zorluk çekmek Yorgunluk Suçluluk, değersizlik ve çaresizlik hisleri Karamsarlık ve umutsuzluk Sinirli olmak Huzursuzluk Seks de dahil olmak üzere bir zamanlar zevkli olan şeylere ilgi kaybı Aşırı yeme veya iştah kaybı Baş ağrıları, kramplar Tedavide bile iyileşmeyen sindirim sorunları Kalıcı üzücü, endişeli veya "boş" duygular İntihar düşünceleri veya girişimleri Üzgünlük Mutsuzluk Alınganlık Hayal kırıklığı Uyku bozuklukları (az ya da çok uyuma) Bitkinlik Sağlıksız yiyeceklere yönelik istek Anksiyete İnziva Endişe Okul veya iş performansında gerileme Suçluluk duygusu Uyuşturucu ve alkole yönelmeDepresyondaki bazı insanlarda manik belirtiler, psikotik epizodlar ya da motor becerilerde değişim de görülür. Bunlar, bipolar bozukluk gibi başka bir hastalığın depresyona neden olduğunun göstergeleri olabilir.Eğer bir yakınınızın intihar edeceğini ya da başkalarına zarar verebileceğini düşünüyorsanız aşağıdakileri yapın:112’yi arayarak durumu yetkililere bildirip yardım isteyin. Yardım gelene kadar şahsın yanında kalın. Çevrenizdeki tehlikeli objeleri (bıçak, silah, ilaç vb.) kaldırın. Kişiyi dinleyin, ancak onu yargılamayın, tehdit etmeyin ya da ona bağırmayın.Depresyon türleri nelerdir? Farklı depresyon türleri vardır ve depresyonun semptomlardan biri olabileceği bazı durumlar vardır. Bunlar şunları içerir: Doğum sonrası depresyon: Bazı kadınlar bebeği olduktan sonra depresyon geliştirir; Bu postnatal depresyon olarak bilinir ve konuşma terapileri ve antidepresan ilaçlar ile diğer depresyon tiplerine benzer şekilde tedavi edilir. Bipolar bozukluk: Aynı zamanda "manik depresyon" olarak da bilinir, bipolar bozuklukta hem depresyon hem de aşırı yüksek ruh hali (mani) vardır; depresyon belirtileri klinik depresyona benzer, ancak maninin nöbetleri kumar oynamak, para harcamak ve güvenli olmayan seks yapmak gibi zararlı davranışlar içerebilir. Mevsimsel duygusal bozukluk: "Kış depresyonu" olarak da bilinir. Genellikle kışla ilgili mevsimsel bir yapıya sahip bir depresyon türüdür.Depresyon nedenleri bakımından oldukça çok yönlü, kişinin duygu durumunu ve hayata karşı genel tavrını değiştiren ruhsal bir bozukluktur. Kişinin daha önce yapmaktan hoşlandığı etkinliklere karşı ilgisini kaybetmesi, genel üzüntü, sıkıntı hali ve umutsuzluk, bu hastalığın temel belirtileridir. Aslında bu duyguları günlük hayatımızda hepimiz yaşayabiliriz. Ancak depresyon, bu duyguların şiddetli hale gelmesi ve sürekli olmasıyla tanımlanır.Depresyon ciddi bir hastalıktır ve depresyondaki kişiler genellikle bu durumdan kendi kendilerine çıkamazlar. Depresyon tedavi edilmediğinde aşağıdakilere yol açabilir:İş hayatında sorunlar İnsan ilişkilerinde sorunlar Uyuşturucu ve alkol kullanımı İntihar ve ölüm düşüncesi, intihar teşebbüsleriTedavi ile depresyonunu aşan çoğu kişi, hayatına normal biçimde devam edip mutlu bir yaşam sürebilir. Ancak kimileri için depresyon hayat boyu mücadele edilmesi gereken bu nedenle uzun süreli tedavi gerektiren bir hastalıktır.Depresyonda olduğunuzu düşünüyorsanız bir doktor ya da psikologla görüşmeyi ihmal etmeyin. İnsanın yaşı maddi ve sosyal durumu ne olursa olsun depresyonla karşı karşıya kalabilir.Depresyona Girme Nedenleri Nelerdir?Depresyonun bir tek nedeni yoktur. Bazı insanlar depresyona eğilimliyken bazıları değildir. Belirtilerinizi doktorunuza olduğu gibi aktarmanız çok önemlidir. Depresyonun çeşitli nedenleri vardır:GenetikDepresyon genetik nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir, yani irsi olabilir. Aile üyelerinizden biri depresyona girdiyse, sizin de hayatınızın bir noktasında depresyona girme olasılığınız yükselir. Bundan hangi genlerin sorumlu olduğu henüz tam olarak bilinmemekte, depresyonda birçok farklı genin rol oynadığı düşünülmektedir.BiyokimyasalDepresyona girdiklerinde, bazı insanların beyinlerinde önemli değişiklikler olur. Bunun nedenleri de tam olarak bilinmemekle birlikte depresyonun beyin fonksiyonlarındaki değişimlerle başladığı bilinmektedir. Bazı psikiyatristler bu nedenle depresyon vakalarında beyin kimyasıyla ilgilenirler.Beyindeki nörotransmittör maddeler, özellikle de serotonin, dopamin ve norepinefrin, mutluluk ve zevk duygularını belirler. Bu maddelerin dengeleri depresyon hastalarında bozulur. Anti-depresanlar nörotransmittörleri tekrar dengeye sokarak işlev görür. Bu maddelerdeki dengenin neden, nasıl bozulduğu ve bu dengesizliklerin depresyonu nasıl etkilediği henüz tam olarak bilinmemektedir.HormonalHormonlardaki ya da hormonların işlevlerindeki değişiklikler depresyonu tetikleyebilmektedir. Hormonnal durumu değiştiren olaylar, yani menopoz ve doğum olayları ya da tiroit hastalıkları vb. hastalıklar, depresyona neden olabilir.Örneğin annenin doğum sonrası depresyon yaşamasına postpartum maternal depresyon denir. Doğum olayı gibi hormonal dengeyi değiştiren bir olay sonrası depresyona girmek normaldir ama doğum sonrası depresyon, tedavi gerektiren ciddi bir durumdur.MevsimselKışın günler kısalmaya başladığında birçok kişi kendisini yorgun hissetmekte, letarji yaşamakta veya günlük aktivitelere karşı ilgisini kaybetmektedir. Buna eskiden mevsimsel duygu durum bozukluğu yahut mevsimsel depresyon denirdi. Şimdilerde mevsimsel örüntü gösteren majör depresyon olarak da tanımlanmaktadır. Doktorunuz bu duruma karşı ışık tedavisi yahut ilaç yazabilir. Bu tür depresyonun belirtileri mevsim yaza dönüp günler uzadığında genellikle ortadan kalkar.DurumsalBir travma, büyük bir değişiklik ya da yaşamdaki mücadeleler depresyona yol açabilir. Sevdiğimiz birini kaybetmek, işten atılmak, parasızlık çekmek ya da hayatımızda büyük bir değişim olması, duygu durumumuzda ciddi etkiler yaratabilir. Depresyonun Risk FaktörleriDepresyonriskini arttıran birçok faktör vardır:Kadın olmak (depresyon kadınlarda erkeklere nazaran daha sık görülür) Kendisine saygısı olmamak Irsi olarak depresyona yatkınlık (ailede depresif bozukluğa sahip üyeler olması) Başka ruhsal bozukluğu olmak, örneğin anksiyete bozukluğu, ya da bipolar bozukluk Alkol veya uyuşturucu bağımlısı olmak Ciddi ya da kronik bir hastalığı olmak Uyku hapları gibi bazı ilaçları kullanıyor olmak Kışların daha uzun olduğu paralellerde yaşamak Depresyon Nedenleri Nasıl Teşhis Edilir?Depresyonu teşhis edebilmek için bir doktorun hastayı tam olarak muayene etmesi ve tıbbî geçmişini bilmesi gerekir. Gidilen doktor psikiyatrist değilse, doğru teşhis ve tedavi için hastayı bir psikiyatriste yönlendirecektir. Depresyon, örneğin kan testleri gibi lobaratuvar testleri ile teşhis edilemez; bu nedenle bir psikiyatrist, hastanın yaşamını, düşünce ve duygularını anlamak amacıyla ona sorular soracaktır. Hekim, hastanın bu sorulara vereceği cevaplara bakarak ve belirtilerini gözlemleyerek depresyon teşhisi koyar.Depresyon Nasıl Tedavi Edilir?Doktor depresyon tedavisi için ilaç verebilir; yüz yüze konuşarak terapi (psikoterapi) yapmayı uygun görebilir yahut bu ikisini birlikte kullanmayı tercih edebilir. Uygun olan tedavi yönteminin belirlenmesi zaman alabilir. Tedaviler, hastanın özgü durumuna, belirtilerine göre düzenlenir.Egzersiz yapmak, uyuşturucu ve alkolden uzak durmak, hayatı belirli bir düzen içinde sürdürmek depresyonu kontrol altına almak için yapılacak şeylerin başında gelir.DEPRESYONLA BAŞ ETMENİN YOLLARIEVCİL HAYVANINIZIN ÜZÜNTÜNÜZÜ ALMASINA İZİN VERİNEvcil hayvanınız gerçekten sizin en yakın arkadaşınız olabilir. Onunla oynadığınızda sorunlarınızı kafanızdan uzaklaştırabilirsiniz.Ya da onunla ilgilendiğinizde kendinizden başka bir şeye odaklanıp uzaklaşmanızı sağladığı için evcil hayvanlar terapik olabilirler.BEDENİNİZİ VE BEYNİNİZİ AYAĞA ALDIRMAK İÇİN AKILLI YİYİNBesinler kendi başlarına tedavi edicidir demek doğru olmayabilir ancak tamamlayıcı olarak düşünmek yanlış değildir.Gıda seçerken bol bol sebze meyve ve tam buğday seçmeye özen gösterinMODUNUZU ATEŞLEYECEK BESİNLER SEÇİNBazı çalışmalar Omega 3 ve B 12 vitaminlerinin beyin kimyasallarını ve fonksiyonlarını etkilediği görüldü. Düşük oranlarının ise depresyonla ilişkili olabileceği düşünülüyor. Yağlı balıklardan ve koyu renk sebzelerde Omega 3 alabilirsiniz. Deniz ürünleri ise güzel bir B12 kaynağı.DÜŞÜK YAĞLI KARBONHİDRATLARI SİZİ YERİNDEN KALDIRMASI İÇİN KULLANINKarbonhidrat beynin seratonin seviyesini yükseltir. Sebzelerden, meyveden ve tam buğdaylı ürünlerden alabilirsiniz aynı zamanda lif te almış olursunuz.DAHA AZ KAFEİNGerçekten 3. bardak kahveye ihtiyacınız var mı? Anksiyete genelde beraberinde depresyonu getirir. Kafein ise sizi gergin ve huzursuz yapar. Uzmanlar kafein ve depresyon arasında bağlantıyı olup olmadığını kanıtlayamadılar ancak kafeini azaltmanın uykunuzu düzenleyeceği kesin.AĞRILARINIZI VE ACILARINIZI TEDAVİ EDİNSürekli ağrı ve acı çekmek sizi strese sokup iyi modda kalmanızı engeller. Ağrılarınızı tedavi ettirmek size fayda sağlar.SPOR NASIL HİSSETTİĞİNİZİ DEĞİŞTİRİRSpor çoğu insan için neredeyse antidepresanın etkilediği şekilde vücudunuzu etkiler. Bunun için maraton koşmanıza gerek yok. Arkadaşlarınızla yürüyüşe çıkmak ta sizin için yeterli olacaktır.Zamanla fiziken daha iyi hissedeceksiniz, daha iyi uyuyacak ve modunuzun yükseldiğini göreceksiniz.ZEVK ALACAĞINIZ BİR EGZERSİZ SEÇİNMutlaka yapmanız gereken şey koşmak değil. Hoşlandığınız bir alan bulun ve onu yapın. Programınıza uyun. Yüzün, tenis oynayın, bisiklet sürün ne isterseniz onu yapın zamanla ne kadar iyi geldiğini fark edeceksiniz.BAŞKALARIYLA EGZERSİZ YAPINİnsanlarla etkileşim içerisinde olmak depresyonun yarattığı yalnızlık hissini azaltır. Bir egzersiz grubuna katılın ve oradaki gruba dahil olun.YETERİNCE GÜNEŞ IŞIĞI ALDIĞINIZDAN EMİN OLUNSoğuk aylarda kendinizi depresyonda mı hissediyorsunuz? O zaman sizin de mevsimsel etkileşim bozukluğunuz var. Kış aylarında bu yaygın bir durumdur. Işık terapisi , Konuşma treapisi, D vitamini takviyesi ve antidepresanlarla tedavi edilebilir.YARATILICIĞINIZI GELİŞTİRİNResim , Fotoğrafçılık, örgü örmek, müzik ve yazmak duygularınızı keşfetmenize ve anlamanıza yardımcı olur. Kimse sizden başyapıt oluşturmanızı beklemiyor. Keyfinizi yerine getirecek şeyleri yapmanız her zaman size fayda sağlayacaktır.ZİHNİNİZİ DİNLENDİRMEYE ZAMAN AYIRINStres ve anksiyete depresyonun semptomlarını arttırır ve düzelmesini daha zor bir hale getirir. Kendinizi sakinleştirmeyi , rahatlamayı ve kontrol altına almayı öğrenin.Meditasyon ve yoga size son derece fayda sağlayabilir. Eğer yapamayacağınızı düşünüyorsanız sadece sakin bir müzik dinleyin veya sıcak bir banyo yapınÇEVRENİZLE İRTBATA GEÇİNİnsanlar ilişki içerisine girmeniz, onların sorunlarını dinlemeniz kendinizden uzaklaşmanızı ve hassasiyetinizi geri kazanmanızı bu da depresyonunuzun azalmasını sağlar.AİLENİZİ VE ARKADAŞLARINIZI HAYATINIZDA TUTUNSizi seven insanlar size destek olmak isteyecektir. Eğer onları kendinizden uzaklaştırırsanız yapamazlar. Ama izin verirseniz hepiniz daha iyi hissedeceksiniz.Arkadaşlarınızı arayıp yürüyüşe davet edin. Ortağınızla kahve için, depresyonunuz hakkında insanlarla konuşmak sizi kendinizi daha iyi hissetmenize sebebiyet verebilir.İHTİYACINIZ OLAN UYKUYU ALINDepresyon dinlenmenizi engelleyebilir. Bazıları ise çok fazla uyuyabilir. Bazı kişiler ise kolayca uykuya dalamaz. İyileşme döneminizde sizi iyi hissettirecek uyku periyodunuzu tekrar bulun.Kendinizi rahatlatacak ve kolay uykuya dalmanızı sağlayacak yöntemler bulun.ALKOL VE İLAÇLARDAN UZAK DURUNAlkol antidepresanlarınızın etkisini azaltabilir. Durumunuzu daha kötü bir hale getirebilir. İyileşme sürecinizi yavaşlatabilir. Eğer sorununuz madde bağımlılığı ise hemen yardım alınTEDAVİNİZE BAĞLI KALINEgzersiz , sağlıklı beslenme, ve diğer iyi alışkanlıklar kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olur. Ancak tedavinizin ve konuşma terapilerinin sağlayacağı faydayı sağlayamaz. Depresyon ciddi bir hastalıktır, intihara kadar sürükleyebilir. Hiç bir zaman tedavinizi doktorunuza danışmadan değiştirmeyin.