Asya Şen

Akilah Azra Kohen – Fi Özeti Akilah (Azra Sarızeybek Kohen) kimdir? İstanbul Üniversitesi Radyo Televizyon ve Sinema ile Ottawa Üniversitesi Üçüncü Dünya Ülkelerine Yardım Ekonomisi bölümlerinden mezundur. Daha sonra, Boğaziçi Üniversitesi Klinik Psikoloji Master Programına katılmıştır. İyi derecede İngilizce ve İtalyanca konuşan Azra Sarızeybek Kohen, bir çocuk annesidir. Organik tarıma, evrenin matematiğine ve bir Yaratıcı olduğuna inanır. Hiçbir politik görüşü yoktur. Dünyadaki en büyük problemin ne eğitim, ne işsizlik, ne de parasızlık olmadığını bilir; ona göre en büyük problem annelerdir. Çocuklarına kimlik bilinci yüklemeyerek bireyselliğe erken yaşta uyanmalarını engelleyen anneler yüzünden dünyanın bugün bu karmaşada olduğunu düşünür. Bir bireyin bile doğru davranarak dünyayı değiştirebileceğine ve hakiki insan olmak için her an evrimleşebildiğimize inanır. Emektar bir canseverdir.  Arka Kapak Fi, deneyimin içinde kaybolmak yerine korkmadan deneyime sahip çıkmanın yolculuğudur. İçinde bolca bulunan manipülasyon, seks, aldatma, ve aldanma hikayeleri belki herkesin dikkatini çekebilir ama gerçeklerden yola çıkılarak ulaşılmak istenen yerde sadece farkındalık vardır. Fi, güzelliğin lanetlendiği, zekânın yağmalandığı, iyinin kurban edildiği ve kasaba kurnazlığıyla yönetilen bu gezegende, içine doğduğumuz bu kutsal hayatı kutlamak için yazılmıştır. Kendi potansiyelini keşfetme cesareti gösterebilmiş gerçek kişilere, çatlama cesareti gösterebilmiş tohumlara adanmıştır. Bir kişiye duyulan aşktan daha acımasız bir şey var mıdır? Özet Özete geçmeden önce size, kitabın adını alan Fi sayısı’ndan bahsedeyim. Fi; bir bütünün parçaları arasında gözlemlenen, uyum açısından en yetkili boyutları verdiği düşünülen geometrik ve sayısal bir oran bağıntısıdır. Eski Mısırlılar ve Yunanlılar tarafından keşfedilmiş, mimaride ve sanatta kullanılmıştır. İrrasyonel bir sayıdır ve ondalık sistemde yazılışı; 1,61803…’tür. Göze güzel gelen orantıyı temsil ettiği düşünülür. Ülkenin en önde gelen psikoloğu, aynı zamanda en çok izlenen tv programının sunucusu Can Manay’ın bir takıntısı var. Fi oranı.. Herkes ona hayranken, o kafayı tek bir kişiye takmış durumda; Satın almak için gittiği bir eve bakarken komşu bahçede dans edişini gördüğü ve tüm duygularını alt üst eden Duru.. Aşkta ve savaşta yer yol mübah derler. Can Manay bu lafı çok iyi bilip, istediği şey için her şeyi göze alacak bir savaşçı. Ama işi sandığı kadar da kolay değil. Çünkü kazanmaya çalıştığı Duru’nun yakışıklı, zeki ve son derece yetenekli Deniz adında bir nişanlısı bulunmakta..Deniz, Can’ın istese de küçümseyemeyeceği, zekice fikirlere sahip, insanlara istediğini yaptırabilen bir müzik öğretmeni. Can sevdiği kadını kazanmaya çalışırken, etraflarında onlarca, yüzlerce, binlerce insan kendi içlerine kapanık hayatlarını yaşamakta ve sadece çok az bir kısmı kendi güçlerinin, hayata geliş amaçlarının yapabileceklerinin farkına varabilmiş burumda. Kitapta bahsedilen Bilge, Özge, Ada, Deniz bu azınlık arasına girebilen ve inandıkları şeyleri ne pahasına olursa olsun savunan ve savaşan kişiler. Belki bir kısmının yolları kesişiyor, belki de hiç karşılaşmadan kendi savaşlarını veriyorlar hayatlarını güzel kılmak uğruna. Bilge, küçük yaşta annesini kaybetmiş, otistik kardeşiyle ilgilenerek hayatın zorluklarını hep göğüsleyebilmiş, dış görünüşünün kötü olmasına aldırmadan bu dezavantajını güce çevirebilmiş psikoloji öğrencisi. Can Manay’la konuşması sonucu hayatı bir bakıma kolaylaşıyor ama o yine de temkinli hareket etmek zorunda. Özge, Can Manay’la bir röportajı sonucu işini kaybeden, en umutsuz anında kendini motive edebilen, küllerinden doğmayı başarabilen bir gazeteci. Ada ise yaptığı müzikle dünyaya hükmedebileceğinin farkında bir müzisyen. Hepsinin içinde süregelen yaşama, dik durma, güzellikleri keşfedebilme savaşını anlatıyor Fİ… Yorumum Çok övülen kitaplara karşı çekincelerim var. Bu tarz kitaplar ne kadar güzel yazılmışsa yazılsın, övgülerden dolayı yükselen beklentilerinizi karşılayamazlar. O yüzden bu kitabı okumadan önce uzun süre kitaplığımda beklettim. Alıp okumaya karar verdiğimde ise övgüleri, eleştrileri hakkında konuşulan her şeyi görmemiş gibi yapıp, hiçbir beklenti içine gitmeden okumaya başladım. Kitabı okumak isteyenlere ilk tavsiyem – tabi hâlâ okumayan kaldıysa- beklentilerini yüksek tutmamaları yönünde. Kitapla ilgili tek bir kelime söyleyecek olsam bu kelime FARKLI! olurdu. Hani bazı Amerikan filmleri var. Tek bir karaktere bağlı kalmazlar. Olaylar birbirini tanımayan birden çok karakter etrafında gelişir. Bu kitap bana o filmleri hatırlattı. Son sayfasına geldiğimde ise elimde sooonn derece iyi pazarlanmış bir kitap tuttuğumu farkettim. Kitapta gelecekle ilgili ip uçları verilmesine rağmen, muhtemelen 2. kitap alınıp okunsun diye çoğu olay eksik bırakılmış. Beklenti içine girmeyeceğimi söylesem de kitaptaki cümleler insanı bir beklentiye sokuyor ve son sayfaya geldiğimde o beklentim hayalkırıklığına ve biraz da sinire dönüştü. Can Manay, hayranlarının aksine biz kendisinden nefret ederim diye var adeta. Belki biraz içimizdeki bizi yansıtsa da sapkınlık derecedeki takıntısı ve düşünce yapısı son derece rahatsız etti beni. Bir insanı, kendinize ait hissedip ona sahip olduğunuzu düşünemezsiniz. Deniz ve Bilge’nin düşünce yapıları ve saflıkları ise -aşırıya kaçsa da- bu dünyada hala iyi bi şeylerin, iyi insanların var olabileceğine inanmamızı sağlıyor.

Benim Adım Kırmızı, Orhan Pamuk'un ilk defa 1998 yılında yayınlanan, tarihî kurgu türünde bir romanıdır. 1591 yılı kış ayları, İstanbul. İki erkek çocuğu annesi güzeller güzeli Şeküre'nin kocası dört yıldır savaştan dönmemiştir. Çocukluk aşkı, yeğeni Kara ise aşkını açıkladığı için evden kovulmuş ve ancak on iki sene sonra İstanbul'a dönebilmiştir. Döner dönmez de hala çok sevdiği Şeküre ile evlenmenin yollarını arar. Babası ve iki çocuğu ile birlikte kalan Şeküre'nin gönlü hem Kara'da hem de kocasının kardeşi Hasan'dadır. Şeküre'nin babası yani Kara'nın eniştesi Padişahın emri ile gizli bir kitap yaptırmaktadır. Kitabın gizli Avrupai usuller kullanarak resmetmekten gelir. Enişte Efendi Osmanlı sarayının ünlü nakkaşları Kelebek, Zeytin ve Leyleği kitabın nakışlarını yapmaları için görevlendirir. Tezhibi de Zarif efendi yapmaktadır. Koyu bir taassup içinde olan Erzurumlu Hoca Efendi ve taraftarları ise geleneklere ve dine aykırı bir şeyler çevrildiğini anlamıştır ve Zarif Efendi de bu düşüncededir. Her gece kahveye toplanan nakkaşlar ve hattatlar bir meddahın resimlerle anlattığı sivri dilli ve Erzurumlu Hoca karşıtı hikayelerle eğlenirler. Zarif Efendinin işlerine köstek olacağını anlayan nakkaşlardan biri Zarif Efendiyi öldürür. Romanın geriye kalan kısmı katilin bulunmaya çalışması, nakışta üslup ve imzanın yeri, doğru ve batının yeri üzerine kahramanların düşünceleri ile örülüdür. Böylece kitap bir çok eğlenceliği bir arada barındırmaktadır aslında. Eski resim sanatının incelikleri ve düşünce yapısı ile ilgili türlü hikayeler ve bilgiler, eski; İstanbul'un dar sokaklarında gezintiler, bohçacı kadınlar, incili yastıklar, fıstık yeşili feraceler, kırmızı yelekler kuru kayısılı pilavlar, hoşaflar, tarhana çorbaları. Tabii bunun yanında kelle uçurmalar, gözlerine iğneler batıranlar ve daha türlü kan kokulu sahneler de mevcut. Katilin kimliğini bulmaya çalışmak bile kitabın sonuna kadar yeterince oyalayıcı. Osmanlı tarihi ve eski resim sanatı ile fazla ilginiz yoksa bazı bölümleri fazla uzatılmış ve tekrar edici bulabilirsiniz. Bunu da romanın kusuru sayalım. 470 sayfalık ince ince kurgulanmış bu romanın son sayfasını çevirip de kapağını kapattığınızda gül ve küf kokularıyla kaldırmadan önce gülümsediğinizi fark edeceksiniz. A. KİTABIN ANA FİKRİ : Hayatta karşılaşılabilecek her türlü olumlu veya olumsuz şartlar karşısında dahi yaşama ümidi ve sevinci kaybedilmemelidir. B. KİTABIN HAKKINDA ŞAHSİ GÖRÜŞLER : "Benim Adım Kırmız" adlı kitap Orhan PAMUK'un diğer romanlarına göre farklı tarzda yazılmıştır. Yazar kitabından "en renkli ve en iyimser romanım" diye bahsetmektedir. C. KİTAP HAKKINDA GENEL DEĞERLENDİRME: Kitabın bazı bölümleri, Osmanlı Tarihi ve Eski Resim Sanatı ile özellikle ilgilenen personel için hariç, fazla uzatılıp, tekrar edici mahiyette olduğundan sıkıcı bulunabilir. Lüzumsuz tekrarlar kaldırılırsa zevkle okunabilecek bir roman olabilir. Kitap özetlerindeki fikirler yazarların özel fikirlerini yansıtmaktadır. D. YAZARI BİYOGRAFİSİ ORHAN PAMUK:1952 yılında İstanbul'da doğdu.Ortaöğrenimini Robert Kolej' de bitirdi. Bir süre İstanbul Teknik Üniversitesi' ne devam etti, daha sonra girdiği İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Yüksekokulu'ndan 1977' de mezun oldu. Orhan Pamuk ESERLERİ Karanlık ve Işık adlı romanıyla 1979 Milliyet Roman Yarışması'nda birincilik ödülünü Mehmet Eroğlu ile paylaştı. Daha sonra Cevdet Bey ve Oğulları (1982) adıyla yayımlanan bu roman ayrıca 1983 Orhan Kemal Roman Armağanı' nı da aldı. İkinci kitabı Sessiz Ev (1983) ile 1984 Madaralı Roman Ödülü' nü kazandı. Bunu Beyaz Kale (1985), Kara Kitap (1990), Yeni Hayat (1994), Benim Adım Kırmızı (1998) izledi. Gizli Yüz filminin senaryosunu yazdı. Bu çalışmasını 1992 yılında kitaplaştırdı.

Yazıda “Sabahattin Ali‘nin Kürk Mantolu Madonna,”   romanı hakkında bilgiler, romanının özeti,  romanın konusu, ana fikri,  romanın kahramanları, romanın olay örgüsü,  romanın yazarı,  “Sabahattin Ali‘nin Kürk Mantolu Madonna” hakkında bilgiler “Sabahattin Ali‘nin Kürk Mantolu Madonna “   romanın şahıs kadrosu  yazarın diğer romanları, “Sabahattin Ali‘nin Kürk Mantolu Madonna “   adlı eserden alıntılar yer alır.  Eser hakkında yorumlar,  romanın anlatım tekniği, yazarın bakış açısı, romanın tekniği, romanın türü, çevrildiği diller, eserin basım yılı, basım hikâyesi, yazar ve eseri arasındaki, eserle yazarın biyografisi arasındaki alakalar incelenmiştir   ROMAN VE YAZAR HAKKINDA  Kürk Mantolu Madonna, Sabahattin Ali‘nin en önemli romanıdır. Bu yazıda Kürk Mantolu Madonna’nın özeti, roman türü, konusu, Kürk Mantolu Madonna romanın hakkında bilgiler, eser ile devrin ve yazarın hayatı arasındaki alakalar, romandaki şahıslar, romanın bakış açısı ve tekniği vb sıralanmıştır.   Kürk Mantolu Madonna, Sabahattin Ali  tarafından  1943 yılında yayımlanmıştır. Eser  ilk olarak Hakikat gazetesinde 18 Aralık 1940-8 Şubat 1941 tarihleri arasında ve  " Büyük HİKÂYE" başlığı altında 48 bölüm olarak tefrika edilmiştir   Sabahattin Ali, Kürk Mantolu Madonna’yı 1940 yılında Yedek subay olarak  ikinci kez askerliğe alındığı  Eskişehir Büyükdere’ de görev yaparken  çadırda yazmış ve günü gününe gazeteye yetiştirmeye çalışmıştır.  Bilindiği kadarıyla bu romanını yazarken attan  düşmüş, sağ bileği çatlayınca, kolunu tenekede ısıtılan suya koyarak yazmaya devam etmiştir.   Kürk Mantolu Madonna,  Sabahattin Ali’nin 1907 de başlayıp, 1948 yılları arasındaki ömrüne sığdırdığı üç romanından konu, kurgu ve bütünlüğü bakımından ayakları yere en sağlam basan eseridir.Kürk Mantolu Madonna, cumhuriyetin ilk yıllarındaki (1930' lar) Torpili olamayanın iş bulamadığı Ankara’yı hicvettiği,  mahkemelerinin şiir okudu diye hapis cezaları verdiği, Türkiye’ye siyasal göndermelerle doludur.    Romanda, insan, sevgi, aşk ve yalnızlık başlıca temalardır.  Kendine ve toplumuna karşı yabancılaşmak düşüncesi de önemli bir olgudur.  Raif Efendi’nin kendisine, ailesine ve topluma karşı yabancılaşmasında mizacının mağlubu olduğunu ve bu mizacın da edebiyatı, sanatı ve aşkı bir tutkuya dönüştürerek onda özel bir yabancılaşma yattığını söylemek mümkündür.   Eser Sabahattin Ali’yi sosyal romancı olgusunu kazandırmış, roman içerdiği konular ve yazarının siyasi kimliği nedeni ile yıllarca okunması yasak eserler arasında gösterilmiştir. Son zamanlarda ise esere konulan okuma yasağı kaldırılmış ve bu tarihten sonra da eser defalarca basıldığı gibi son yıllarda en çok okunan Türk romanları arasına girmiştir.   Roman, okunması yasak olduğu yıllarda çok okunduğu gibi, sonraki dönemlerde değişik yayınevleri tarafından defalarca basılmıştır.   ANLATIM TEKNİĞİ   Kürk Mantolu Madonna, iki farklı anlatıcının bakış açısıyla kaleme alınmıştır.  Bu anlatıcılar yoluyla yabancılaşma olgusuna birçok cepheden yaklaşılmış olur Kahraman-anlatıcı ve Raif Efendi'nin iç dünyasını ona ait bir hatıra defteri aracılığıyla dile getirir. Gözlemci bakış açısı ise Maria puder aracılığı ile olaylara diğer cephelerden bakmaktadır.   ROMAN TÜRÜ İçerdiği temaları ile birlikte bireylerden hareketle toplumsal konulara değinen sosyal bir romandır.   ANAFİKRİ   Sabahattin Ali’nin sözü her şeyi açıklıyor: " Dünyanın en basit, en zavallı, hatta en ahmak adamı bile, insanı hayretten hayrete düşürecek ne müthiş ve karışık bir ruha maliktir!... Niçin bunu anlamaktan bu kadar kaçıyor ve insan dedikleri mahlûku anlaşılması ve hakkında hüküm verilmesi en kolay şeylerden biri zannediyoruz?"   KARAKTERLER Raif Efendi: Asıl kahramandır. Raif Efendi romanın genelinde kendi halinde, sessiz, sakin, ahlaklı ve sıkıntılı olduğu zamanlarda başkalarına belli etmeyen birisidir. Ancak bu sessizliğinin ardında bir kadına duyduğu sevda gizlidir. Rasim: Raif Efendi'nin iş arkadaşı. Raif Efendi'nin gizemini çözmemizi sağlayan karakter. Maria Puder: Yaşamın kıyısında kendi kendine debelenirken; aşkıyla içindeki tüm gizli güçleri sere serpe yaşamak isteyen; güçlü bir kadındır.Diğer bir tabirle "Kürk Mantolu MADONNA" dır.   ÖZETİ   Anlatıcı Ankara'da  yaşayan ve kendi halinde ve kendini  toplumdan dışlanmış hisseden bir tiptir. Raif Efendiy'i de girdiği bir işte tanımıştır. Raif Efendi içine kapanık, melankolik ve dış dünyaya uyum sağlayamamış, sessiz, gerekmedikçe konuşmayan ve insanlarla pek ilişkisi olmayan  bir insandır.  Anlatıcı onun bu halinin nedenini merak ederek Raif Efendiye sokulmaya başlar. Raif Efendi,   Almanya'da bulunduğu ve  Almancasıını iyi olduğu için şirketin tercüme işlerinde çalışmaktadır. Hayatı boyunca herkese boyun eğmiş, haksızlığa uğradığında karşı koyamamış, sevmediği bir kadınla evlenmiştir.  İşlerini eksiksiz yerine getirdiği halde patronu tarafından sık sık azarlanan, kendi hayatına kendi yön veremeyen  başkalarının istediği gibi hayatını sürdüren bir insandır. Raif Efendi hasta olduğu zaman işe gidemez . Böyle zamanlarda anlatıcı ona yardım ettiğinden  ev halkından birisi gibi olmuş,  eşi ve kızları dahil ona daha yakın biri olmuştur. Bir gün Raif Efendi çok hasta olmuş, hastalık ilerlemiş genç yaşında ölüm döşeğine düşmüştür. Bu sırada anlatıcı Raif Efendinin not defterine ulaşır. Bundan sonra da hikayeyi Raif Efendinin yazdıklarından öğrenmeye başlarız.   Raif Efendi, Havran'da doğup büyümüş, 20'li yaşlarında babasının isteğiyle  gittiği Berlin'de, sabun imalathanelerinde işin inceliklerini öğrenip, babasının sabun imalathanelerindeki işleri geliştirecektir. Berlin'de  gündüzleri şehri gezmekte , akşamlara da sabaha kadar kitap okumaktadır.  Bir süre bir fabrikada işe girer. Bir hafta sonu  gittiği bir resim galerisinde  Kürk Mantolu Madonna adlı tabloya adeta vurulur.  Bir sanatçının otoportresi  olan bu resme platonik olarak aşık olur. Bu tablo onda önceden hiç hissetmediği duygular uyandırmıştır.  Raif Efendi bu portrenin, Andrea Del Sarto tarafından yapılmış "Madonna delle Arpie" isimli tablodaki Madonna'nın portresine benzediğini düşünmüştür.   Artık fırsat buldukça bu tabloyu görmeye giitmekte  fakat başka gözlerin onu takip ettiğini farketmemektedir.  Bu tabloyu seyretme seansınlarından birinde bir kadın onun yanına gelir. Bu kadın, tablonun sahibi olan sanatçı Maria Puder'dir. Maria, Raif'in bu  tabloya olan hayranlığının farkındadır. Raif ise başta onun kendisiyle alay eden biri olduğunu düşünür. Tablonun sahibi ile konuştuğunu öğrenince ise dünyası bir daha geri dönüşü olmayacak şekilde değişir.  Utangaç ve bu yaşına kadar hiçbir insana açılamamış olan Raif Bey, Madonnası ile tanışmıştır. Bu kadının adı Maria Puder'dir. Küçük yaşta babasız kalmış ve annesi ile birlikte yaşamakta,  hiçbir erkeğe güvenmemiş, dost olarak dahi sevememiş bir kadındır. .   Maria Puder, Kürk Mantolu Madonna tablosunda kendini resmetmiştir.  Geceleri Atlantik adlı kabarede şarkıcılık yapan, hafif erkeksi ama çekici bir kadındır. Erkeklerden nefret etmesine rağmen gün geçtikçe Raif Efendiye ısınmaya başlamıştır.   Maria,  bir erkek gibi özgür yetiştiğini, canı ne isterse onu yaptığını anlatır. Raif'i de çok sesiz ve narin bulduğunu  söylemiştir. Raif Maria'yı çok sevmekte, fakat Maria'nın kendisine olan hislerinden emin olamamaktadır.  İkisi de rüya gibi günler geçirirmektedirler.  Ama bir gün Maria hastalanıp hastaneye kaldırıldığında kendisiyle ilgilenebilecek bir tek Raif Efendi'nin olduğunu fark etmiştir.  Raif Efendi gece hastaneye alınmamasına rağmen sabaha kadar dışarıda  ve soğuktan titreyerek onu bekler.  Maria Puder hastaneden çıktıktan sonra bile Raif Efendi onun yanında ayrılmamıştır.  Her gün kadının evine gidip ona yardım etmektedir. Bir süre sonra kadın hislerini açıkladığı sırada Raif, babasının öldüğünü öğrenmiş ve Ankara'ya dönmek zorunda kalmıştır. Raif Efendi ayrılmadan önce onu ne kadar sevdiğini şu sözlerle belirtir kadın: "Şimdi ben gidiyorum, fakat ne zaman çağırırsan gelirim." Raif Efendi Türkiye'ye döner. Maria Puder'de  annesinin yanına Prag'a gitmiştir.   Maria ile mektuplaşmaya devam edecektir.  Raif Efendi Türkiye:ye geldikten sonra Maria da annesiyle tekrar Berlin'e döner. Raif Efendi  bir düzen kurmaya başlamış ve Maria'yla mektuplaşmaya devam etmektedir. Maria ise Raif Efendi:ye bir sürprizi olduğunu, ancak bunu Ankara'da söyleyeceğini  yazmaktadır. Fakat bir kaç mektuptan sonra, Maria'nın mektupları kesilir. Aradan yıllar geçer ama Maria'dan bir haber gelmez. Ümitsizliğe kapılan Raif Efendi evlenir ve aile kurar.   Raif bunu hayra yormaz ve Maria'nın kendisinden sıkıldığını, vazgeçtiğini düşünür. Raif, sevmediği bir kadınla evlenmiş, evde gördüğü muamele onun içine kapanıklığını  daha da bir arttırmış ve sıkıldıkça akşamları dolşamaya başlamıştır.  Maria’nın mektupların kesilmesinden on yıl sonra sokakta iki kişiyle karşılaşır. Bunlardan biri Berlin'deki pansiyonun sahibi Frau van Tiedemann'dır.  Raif Efendi  o adamdan Maria'nın hamile olduğunu, bunu kendisine söylemediğini ve doğum sırasında öldüğünü öğrenmiştir. Hatta o adamın yanındaki çocuk da Maria'nın ve kendisinin çocuğudur. Ancak Frau von Tiedemann kızı da alır ve trene binerek Bağdat'a doğru hareket eder. Yaşlanıp ölümünün yaklaştığını anladığında, bu güzel günleri kaydettiği defterinin yakılmasını genç iş arkadaşından rica eder. Genç iş arkadaşı da Raif Efendi ile ilgili bu gizemi çözmek ve onu daha yakından tanıyabilmek için defteri okur.

Çanlar Kimin İçin Çalıyor Roman Özeti İki savaş arasındaki yitik kuşağın duygu ve düşüncelerini büyük bir inandırıcılık ve insancıllıkla aktaran Hemingway, savaş muhabiri olarak bulunduğu İspanya’da “iç savaş”ı yaşadı. Hemingway’ın, büyük bir insanlık dramı olan bu savaşı, İspanya halkının Cumhuriyetçi mücadelesini anıtlaştırdığı Çanlar Kimin İçin Çalıyor (1940) romanı, savaş edebiyatının ölmez örneklerindendir. Romanın Özeti: Köprüyü uçurmakla görevli bir asker olan Robert, kılavuzu Anselmo ile dağlardaki çete üyelerinden yardım istemeye gider. Çete reisi Pablo’nun mağarasında gördüğü Mana adlı kızdan çok etkilenir. Pablo’nun karısı Pilar, kocası karşı çıksa da köprünün uçurulmasına yardım edeceklerini söyler. Ertesi gün Robert, Pilar ve Maria, önemli bir çetenin reisi olan El Sordo’yu görmek için bulunduğu tepeye giderler. Robert, yol boyunca onların hayat hikâyelerini dinler. Maria’nın annesi ve babası faşistlerce kurşuna dizilmiştir. Benzer bir şeyi Pablo’nun karşı taraftaki insanlara yapması psikolojisini bozmuş, onda savaşın dışında kalma düşüncesini doğurmuştur. Robert, El Sordo ile tanışır ve ondan köprüyü uçurma işinde kendisine yardım edeceklerine dair söz alır. Bunun için birlikte plan yaparlar. Dönüşte Robert, Maria ile evleneceğine dair Pilar’a söz verir. Onlara kendi hayatından, savaşla ilgili yazacağı kitaptan söz eder. Kampa vardıklarında mayıs ayı olmasına rağmen kar yağar. Anselmo soğukta donmak pahasına gözcülük görevini yerine getirir. Robert ile Maria arasındaki aşk giderek kuvvetlenir. Birlikte gelecek günleri hayal ederler. Fakat Robert buradan sağ çıkacağından emin değildir. Bu arada Robert ile kavga eden Pabio bir sorun olmaya başlar. Karısı Pilar bile onun öldürülmesi gerektiğini düşünür. Nitekim Pablo gece dinamitlerin bir kısmını alarak oradan kaçar. Sabah olduğunda silah sesleri duyulur. Sordo’nun birlikleri saldırıya uğrar ve geri dönen Pabio, Sordo ve arkadaşlarının öldürüldükleri haberini getirir. Robert, gelişmeleri haber vermek ve köprüye saldırıyı durdurmak için birliğine mektup yazar. Ancak mektup ulaşması gereken yere çok geç gider. Bu durum birimlerin kopukluğunun ve savaşın anlamsızlığının bir göstergesidir aslında. Mağarada köprünün uçurulacağı saati bekleyen Robert, vakit geldiğinde harekete geçer. Herkes planlandığı şekilde yerini alır. Robert, dinamitleri köprünün altına yerleştirir ve bir kamyon yaklaşırken patlatır. Köprüden kopan parçalardan biri Anseimo’yu öldürür. Bu arada içlerinden bazıları daha vurulur. Karşı tarafın açtığı ateşten kaçarken Robert’in bacağı kırılır ve Robert, Maria’ya gitmesi için yalvarır. Onları uzakLaştırınca esir düşmeyi ya da kuşuna dizilmeyi istemediği için kendini öldürür. Robert artık Maria’da onların Cumhuriyet idealinde yaşayacaktır.

Onlar da İnsandı Roman Özeti Bu roman, Cengiz Dağcı’nın mutlu ilk çocukluk günlerinin geçtiği, Kırım’ın Kızıl taş köyü hayatının bir destanıdır. Romanın Özeti: Köyde herkes, Bekir de, ineği Macik de, kendi işinde gücünde ve mutludur. Sonra köye Ivan gelir; ona acıyarak kendisini yanlarına alır, işlerini gördürürler. Ancak Ivan daha sonra gelecek olan felaketlerin simgesi gibidir. Ruslar Kızıltaş’a yol yaparlar; yol yakınlaştıkça köyün huzuru bozulur, hırsızlıklar artar, kapılara kilit vurulur olur. Sonunda Kolhoz kurmak üzere köye gelirler. Topraklarından kopmak istemeyenler dövüşürler; ama, akıbetleri ölüm ya da sürgündür. Köyün boşaltılan evlerine Ruslar yerleştirilir. Kızıltaş köyü artık tükenmiş bir köy, terk edilmiş bir tarla gibidir. Romanın adı, aynı zamanda bitiş cümlesidir.

Eylül Romanı Özeti Mehmet Rauf’un tek romanı olan “Eylül” edebiyatımızdaki ilk psikolojik romandır. Eylül’de kişiler az, olay basittir ama yazar ruhsal çözümlemelerde oldukça başarılıdır. Romanın Özeti: Süreyya, karısı Suat’la birlikte babasının evinde kalmaktadır. Süreyya’nın kız kardeşiyle onun eşi de onlarla birlikte yaşamaktadır. Süreyya baba evinde kalmaktan, evin uzak bir yerde olmasının da etkisiyle sıkılmakta, Boğaz’da veya Adalarda oturmayı; sandallı, kotralı bir deniz yaşamı sürmeyi istemektedir. Süreyya karısı Suat’la beş yıllık evlidirler. Suat, kocasının bu hayalini gerçekleştirmek umuduyla gizlice babasına mektup yazar ve para ister, babası da yazlık evin kira bedeli olan kırk lirayı kızına gönderir. Suat durumu kocası Süreyya’ya açar ve çok sevinirler. Süreyya Bey ve Suat Hanım Boğaz içinde küçük bir yalı tutarlar ve oraya taşınırlar. Yalıya Süreyya’nın halasının oğlu olan Necip’i de sık sık davet ederler. Necip Suat’ı pek çok yönden taktir etmekte, beğenmektedir. Zamanla bu taktir ve beğeni duygulan sevgiye dönüşür. Süreyya sık sık denize çıkmakta, günlerinin çoğunu denizde geçirmektedir. Bu yüzden Suat’la Necip yalıda yalnız kalmaktadır, içten içe Suat da Necip’i sevmektedir ama her ikisi de Süreyya’yı çiğneyemediği için fazla ileri gidememektedir, vicdanları bunu engellemektedir. Bu yüzden birbirlerine olan aşklarını söyleyemezler. Etrafta Suat’la Necip arasındaki duygusal ilişkinin dedikodusu yayılmıştır, bunu Süreyya da duyar ama buna  ihtimal vermediği için fazla üzerine gitmez. Necip bu söylentilerden dolayı yalıya seyrek gitmeye başlar, bir süre sonra “tifo”ya yakalanır. Hastalığın tehlikeli dönemi geçince Süreyya ile Suat, Necip’i ziyaret eder. Necip, Suat’a olan aşkından dolayı yalıya gidip geldiği günlerde Suat’ın eldiveninin tekini almış yastığının altında saklamaktadır. Bu hasta ziyareti sırasında eldiven yastığın altında bulunur. Böylece Suat, Necip’in de kendisini sevdiğini anlamıştır ama bunu diğerleri de hisseder. Necip iyileşince yazın kalan vakitlerini Süreyya’nın yalısında geçirmeye mecbur edilir. Artık Necip’le Suat birbirlerine açılabilmiş aşk yaşamaktadırlar. Süreyya yalıyı çok sevmiştir, karısına kışı da burada geçirelim demiştir ama ne olduysa birden tekrar babasının konağına dönme kararı alır ve dönerler. Bir “eylül” ayında konakta yangın çıkar. Herkes kaçar ama Suat’ın içerde kaldığı fark edilir. Kocası Süreyya bağırıp çağırsa da yanan konağa giremez. Necip hiç tereddüt etmeden alevlere dalıp Suat’ı kurtarmaya çalışır. Bu sırada yanan tavan çöker ve Necip ve Suat yanarak can verir.

Aşk-ı Memnu Roman Özeti “Aşk-ı Memnu” da Recaizade Mahmut Ekrem’in Araba Sevdası gibi edebiyatımızdaki ilk realist romanlardan biridir. Bu eser Halit Ziya’nın en başarılı romanı sayılmaktadır. Romanda II. Abdülhamit’in baskıcı yönetiminden dolayı toplumsal sorunlara değinilmemiş; bunun yerine yaşamlarında aşktan başka dertleri olmayan, varlıklı, hazır yiyen, Batılı yaşam biçimine düşkün kişilerin aşk serüvenleri anlatılmıştır. Roman kahramanları içinde bulundukları çevrede başarılı bir şekilde tahlil edilmiştir. Eşyanın yani dış dünyanın tasviri gerçekçi ve canlıdır. Romanın yapısı, ruhsal çözümlemelerdeki ustalık gibi özellikler yönüyle Halit Ziya’nın Fransız romanından etkilendiği anlaşılmaktadır. Romandaki dil oldukça kuvvetlidir. Aşk-ı Memnu “Yasak Aşk” anlamına gelmektedir. Bundan anlaşılacağı gibi romanda uygunsuz bir aşk anlatılmaktadır. Romanın Özeti: Eğlence düşkünü, genç ve güzel görünme heveslisi, lüks yaşamayı seven (hatta başkalarının aşk tekliflerine kapılıp durduğu için kocasının ölümüne sebep olan) Firdevs Hanım kocasının ölümünden sonra “Peyker” ve “Bihter” adlarındaki iki kızıyla yaşamaktadır. Adnan Bey ise henüz ergenlik çağında olan kızı Nihal ve genç ve yakışıklı yeğeni “Behlül” ile birlikte yaşamaktadır. Adnan Bey varlıklı, kültürlü, kibar bir beyefendidir. Hanımı ise bir hastalıktan kurtarılamayıp ölmüştür. Bir gün Firdevs Hanım ve iki kızı Bihter ve Peyker’le sandal gezintisi yaparken Adnan Bey hasbelkader, sandalıyla bunların çok yakınından geçer ve Firdevs Hanımın genç ve güzel olan küçük kızı Bihter’i görür ve çok beğenir. Firdevs Hanımdan küçük kızını ister, o ve kızı Bihter de lüks içinde ve rahat bir yaşam sürmek düşüncesiyle aralarındaki yaş farkına rağmen bu teklifi kabul ederler. Yaş farkı olmasına rağmen önceleri iyi bir evlilik yaşarlar ancak zamanla Adnan Bey yaşlı olduğundan Bihter’in gezmek, eğlenmek gibi ihtiyaçlarını tam karşılayamaz. Adnan Bey’in yalısında onlarla birlikte kalan Behlül çok çapkın biridir. Pek çok kadının gönlünü kazanmasını bilmiştir. Bu delikanlı, yengesi (Adnan Bey’in karısı) Bihter’le ilgilenmeye başlar. Az zamanda Bihter’le Behlül arasında yasak aşk (Aşk-ı Memnu) başlar, sık sık birlikte olmaktadırlar. Bunu fark eden Firdevs Hanım (annesi olmasına rağmen) Behlül’ü Bihter’den kıskanmaktadır. Bu yüzden Adnan Bey’in kızı Nihal ile Behlül’ü evlendirme fikrini ortaya atar. Bu fikri zaten Bihter’den sıkılmaya başlayan Behlül kabul eder. Nihal, Behlül ile Bihter arasındaki ilişkiyi daha önceden fark etmiştir; ancak nişanlanmayı kabul eder. Bu yasak aşkı evdeki uşak Habeş Beşir de bilmektedir; Haber Beşir gizliden gizliye Nihal’e aşıktır. Nihal bir gün Behlül ile Bihter’in gizli gizli konuştuklarını dinler, bu nedenle sinir krizine girer, bayılıp düşer. Kızının bayılma sebebine şaşıran Adnan Bey’e Habeş Beşir her şeyi anlatır. Olaylar bu noktaya gelince Bihter kendi kalbine bir kurşun sıkarak intihar eder, Behlül utancından onları terk eder. Artık Adnan Bey kızı için kızı Adnan Bey için yaşamaya başlar. Baba kız yalnız kalır, olup biteni unutmak ve avunmak için Ada’ya taşınırlar.

Araba Sevdası Roman Özeti Recaizade Mahmut Ekrem’in yazdığı bu roman, edebiyatımızdaki ilk realist romanlardan biridir. Romanda alafranga yaşama özenen, mirasyedi bir paşa çocuğunun içine düştüğü gülünç durumlar işlenir. Romanın Özeti: Bihruz Bey, bir Osmanlı paşasının, evde özel öğretmenlerle yetiştirilmiş, buna rağmen eğitimi öğretimi yetersiz, alafranga yaşama meraklısı, 23-24 yaşlarındaki oğludur. Yarım yamalak Fransızca bilir, alafranga kahve ve gazinolara gider, kıyafetlerini Avrupa mallarının satıldığı mağazalardan alır. Şık, pahalı ve Avrupa malı fayton arabasıyla eğlence yerlerini dolaşmak onda tutku haline gelmiştir. Babası ölünce saf annesiyle Bihruz Bey’e yüklü miktarda miras kalır. Bihruz Bey bu serveti çar çur etmektedir. Çamlıca tepesine arabasıyla yaptığı gezilerden birinde kendi arabası gibi güzel bir arabada sarışın, güzel, kibar bir hanım görür. Onun iyi bir aile kızı olduğunu zanneder. S Halbuki “Periveş” adındaki bu kadın bir sokak yosmasıdır. O, Periveş’e tek görüşte sırılsıklam aşık olmuştur. Günün her saatinde onu düşünmektedir. Ona vermek üzere özene bezene bir mektup yazar. Sonraki hafta Periveş’i Çamlıca’da yine görür, bir yolunu bulup mektubu ona verir ama konuşmaya cesaret edemez. Sonra bir daha onu göremez; oysa onunla konuşmak, mektubuna cevap almak, en azından yüzünü görmek istemektedir. Periveş’i bir daha göremeyen Bihruz Bey’in iştahı kesilir ve Bihruz Bey zayıf düşer. Bu kara sevdadan dolayı çok sevdiği annesine bile ilgi göstermez. Eskiden arada bir gittiği kaleme artık hiç gitmemektedir. Kalemdeki memur arkadaşı olan Keşfi Bey onun bu kara sevdasından haberdardır. Keşfi Bey aynı zamanda yalancılığıyla meşhurdur. Keşfi Bey, Bihruz Bey’e Periveş’i ve ailesini tanıdığını, Periveş’in öldüğünü, birde ablası olduğunu anlatır. Bihruz Bey, Keşfi Bey’in anlattıklarına inanır, o gece uyuyamaz, hasta olur. Sevgilisinin öldüğüne inanan Bihruz Bey onun mezarını bulmayı kafasına koyar. Bir gün Şehzadebaşı’nda Periveş’le karşılaşır; ancak onun Periveş’in ablası olduğunu sanarak Periveş’in mezarını sorar. Bu duruma kadın kahkahalarla güler, kendisinin Periveş olduğunu ve kendinin nasıl bir kadın olduğunu anlatır. Neye uğradığını ve ne yapacağını bilemeyen Bihruz Bey, yanından uzaklaşmakta olan Periveş’in peşine takılır; ancak peşini bırakması için Periveş tarafından azarlanınca aklı başına gelir.