Huzursuz bacak sendromu, kadınlarda ve erkeklerde görülebilen yaygın bir sinir sistemi hastalığıdır. Hastalar tarafından genellikle tam olarak tariif edilemeyen bir hastalık olmakla birlikte ayak ve bacak bölgesinde, bazı hastalarda ise kollarda kaşıntı, ürperme, ağrı, yanma ve karıncanma gibi semptomlarla karakterize bir hastalıktır. Huzursuz bacak sendromu, bazı durumlarda kaslarda meydana gelen kramplar ve uyuşma ile karıştırılabilmektedir. Bu da hastalığın tanısının koyulması ve tedavi sürecinin başlatılmasını geciktirir. Bu nedenle huzursuz bacak sendromu belirtilerinin görüldüğü hastalarda detaylı bir muayene ile sorunun kaynağının tespit edilmesi büyük önem taşır.
Uyku, zihinsel ve fiziksel sağlığımızı her gün yenilememiz için önemli olan ve yaşamımızın neredeyse üçte birini kapsayan aktif bir dönem olarak tanımlanıyor. Ancak bazı sorunlar uyku kalitesini bozuyor ve sağlıkla birlikte hayat konforunu da etkiliyor. Toplumun yüzde beşinde görülen ve daha fazla kadınları etkileyen “Huzursuz bacak sendromu”, tedavi edilmediğinde, sadece uykuya geçiş sırasında değil; gün içinde yoldayken bile yaşanabiliyor. Hastalığın belirtileri yaz aylarında biraz daha şiddetleniyor.
Huzursuz bacak sendromu nedir?
Huzursuz bacak sendromu, yaygın olarak görülen sinir sistemi hastalıklarından bir tanesidir. Bu hastalığa sahip bireylerde özellikle dinlenme durumunda bacaklarda, ayaklarda ve bazen de kol bölgesinde rahatsızlık hissi ortaya çıkar. Hastalık herhangi bir yaşta ortaya çıkabildiği gibi, yaş ilerledikçe hastalığın yol açtığı sorunlarda artış gözlenir. Bireyin hareketsiz kalması durumunda hastalıktan etkilenen bölgelerdeki huzursuzluk hissinde artış gözlenir. Hastaların birçoğu, önleyemedikleri bir hareket etme isteğinden yakınırlar. Özellikle gece saatlerinde artış gösteren bu rahatsızlık hissi, hasta bireylerin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler. Huzursuz bacak sendromu hastalığının birçoğunda, hastalık kaynaklı uyku problemleri de gözlenebilmektedir.
Huzursuz bacak sendromu belirtileri nelerdir?
Huzursuz bacak sendromu hastalığına yakalanan bireylerde görülen belirtiler genel olarak aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
- Bacaklarda ve ayaklarda huzursuzluk hissi
- Huzursuzluk hissiyatından kaynaklı sürekli olarak hareket etme ihtiyacı
- Gece saatlerinde artış gösteren ağrı ve rahatsızlık hissi
- Hissedilen ağrı ve huzursuzluğun hastalıktan etkilenen bölgenin hareket ettirilmesi ile kısa süreliğine azalması hissi
- Bacaklarda istemsiz seğirmeler
Huzursuz bacak sendromu nedenleri nelerdir?
Huzursuz bacak sendromu, genetik temelli olduğu ve ailesinde bu hastalık öyküsü bulunan kişilerin risk grubunda yer aldığı bilinmektedir. Genetik kaynağının dışında hastalık pek çok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu nedenlerin kontrol altına alınmasıyla, hastalarda önemli ölçüde rahatlama görülmektedir.çoğu zaman nedeni bilinmeyen (idyopatik) şekilde ortaya çıkar. Bazı durumlarda ise hastalığın ortaya çıkışında bireyde bulunan başkaca etkenler rol oynar. Bunlardan bazıları aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
- Genetik yatkınlıklar
- Dopamin dengesinde bozukluk
- Gebelik (özellikle son trimester)
- Demir eksikliği veya başka nedenlerden kaynaklı anemiler
- Nöropati
- Aşırı alkol kullanımı
- Omurilikte spinal kord veya spinal blok oluşumu
- Serotonin miktarını yükselten antidepresan ve antipsikotik ilaçların kullanımı
- B12 vitamini eksikliği
- Diyabet
- Böbrek yetmezliği
- Magnezyum ya da folik asit eksikliği
- Sigara kullanımı
- Bazı ilaçlar
- Parkinson
- Üre kreatinin eksikliği
- Kas hastalıkları
- Fibromiyalji
- Dolaşım bozuklukları
- Stres
- Hareketsizlik
- Çeşitli cerrahi operasyonlar
Huzursuz bacak sendromu teşhisi nasıl konulur?
Bireylerde huzursuz bacak sendromu teşhisinin konulabilmesi için öncelikle bireyin hastalık öyküsü ve ailesinde görülen hastalıklar detaylı olarak öğrenilmelidir. Hastalıktan şüphelenildiği durumlarda fiziksel ve nörolojik muayeneler yapılır. Teşhis aşamasında uyku hastalıkları alanında uzman hekimlerin de hastaları muayene etmesi büyük önem taşır. Hastalığın teşhisi aşamasında bazı elektrofizyolojik testler ve kan tahlillerinden yararlanılabilir. Yapılan tanı testleri sonucunda huzursuz bacak sendromu teşhisi konulan hastalarda tedavi süreci titizlikle planlanmalıdır.
Huzursuz bacak sendromu çeşitleri nelerdir?
Huzursuz bacak sendromu hastalığı temel olarak 2 alt gruba ayrılır:
- İdyopatik Huzursuz Bacak Sendromu: Huzursuz bacak sendromunun bu çeşidinde hastalığın tam olarak nedeni bilinememektedir. Genetik kaynaklı idyopatik huzursuz bacak sendromu ve ailevi olmayan huzursuz bacak sendromu olarak ikiye ayrılabilir.
- İkincil Tip (Sekonder) Kuzursuz Bacak Sendromu: Hastalığın bu çeşidinde huzursuz bacak sendromu, bireyde bulunan herhangi başka bir rahatsızlıktan kaynaklı olarak ortaya çıkar. Bu hastalık; polinöropati, böbrek hastalığı, parkinson, anemi, gebelik, vitamin veya mineral eksikliği veya bazı romatizmal hastalıklar olabilir.
Huzursuz bacak sendromu tedavi yöntemleri nelerdir?
Huzursuz bacak sendromu hastalığının tedavisinde, hastalığın çeşidinin belirlenmesi oldukça önemli bir rol oynar. Hastalığın altında yatan demir eksikliği, anemi gibi herhangi bir sorun olması durumunda öncelikli olarak bu sorunun giderilmesine yönelik bir tedavi planı uygulanmalıdır. Bunun haricindeki durumlarda masaj, sıcak ve soğuk kompres uygulamaları, egzersiz ve ilaç tedavilerinden yararlanılabilmektedir. Beslenmenin de büyük önem taşıdığı bu hastalıkta kafein gibi hastalığı tetikleyen maddelerin diyetle alımının kontrol altında tutulmasında fayda vardır. Bunların haricinde huzursuz bacak sendromu hastaları stres, sigara kullanımı, uzun süre hareketsiz kalma gibi durumlardan da kaçınmalıdır. Eğer siz de huzursuz bacak sendromu hastalığına sahipseniz, hekiminiz tarafından önerilen tedavi ilkelerine uyum sağlayarak ve düzenli olarak kontrollerinizi yaptırarak hastalığın yol açtığı sorunların önüne geçebilir, yaşam kalitenizi arttırabilirsiniz.
Uykuya geçerken belirtiler başlıyor
Huzursuz bacak sendromu, genellikle dinlenme halindeyken özellikle de uykuya geçişte bacaklarda tarif edilemeyen huzursuzluk, karıncalanma, yanma, batma ve ağrı hissinin meydana gelmesiyle ortaya çıkan bir
tablodur. Hastalar bu durumda kalkıp yürümeye geçtiklerinde şikayetlerinin azaldıklarını söylemektedir. Semptomların uykuya geçerken ya da uykudayken gelişmesi yaşam kalitesini bozmaktadır.
Rahatsızlık tüm gün sürebiliyor
Huzursuz bacak sendromunun, hastada oluşturduğu rahatsızlık hissi, gününü masa başında çalışan ya da hareketsiz bir şekilde geçiren kişilerde gün boyunca sürebilir. Bazı hastalarda gündüz saatlerinde azalan şikayetler, gece ortaya çıkabilir. Böyle durumda hastalar uykuya dalmakta zorlanır ve uyku bozuklukları oluşur.
Otobüste ya da uçakta bile yaşanabilir
Pek çok kişi bu sorunu önemsemeyip, bir hekime başvurma gereği duymaz. Ancak topumun yüzde 5’ini etkileyen hastalık, eğer tedavi edilmezse kişinin yaşam kalitesini de önemli ölçüde düşürmektedir. İlerlemiş vakalarda kişiler sadece uyurken değil otobüste ya da uçakta bir seyahat halindeyken de bu belirtileri yaşar. Rahatsızlık bir süre sonra kronik hal alabilir ve hastada depresyona yol açabilir.
Sıcak havalarda şikayetler aratabilir
Çoğu zaman ilaç tedavileri işe yaramaktadır. Ancak hayat boyu ilaç kullanılan vakalar da bulunmaktadır. Gebelik döneminde sıvı elektrolit kaybı nedeniyle daha sık görülebilmektedir. Kadınlarda daha sık rastlanmakla beraber, 20-30 yaş arasındakiler bu sendromdan daha fazla etkilenmektedir. Hava sıcaklıkları, bu sendromun belirtilerini daha fazla tetikleyebilir.