Proklatin hormonu, beyinde yer alan hipofiz bezi aracılığı ile salgılaması yapılan bir çeşit hormondur. Bu hormonu erkekler ve kadınlar açısından ayrı ayrı ele almak gerekirse prolaktin hormonu kadın ve erkek bireyler açısından farklı şekillerde salgılanmaktadır.
Kadınlar açısından prolaktin hormonu salgılanması hamilelik sürecinde gerçekleşmektedir. Peki, prolaktin hormonu yüksekliği sebepleri nelerdir? Kadınlarda hamilelik süresince meme bezlerinin gelişimine ve doğumdan sonra süt üretimi sağlanması için etkili olan ve süt üretimi sağlanmasına sebep olan bir hormon türüdür. Bu sebeple prolaktin hormonu halk içinde süt hormonu olarak da adlandırılır.
Erkeklerde ise prolaktin hormonunun seviyesinin yükselmesi nadir görülen durumlardan biridir. Erkek bireylerde prolaktin hormonu yükselmesi sonucunda testosteron seviyesinin düşmesi, cinsel isteksizlik, sperm kalitesinde düşüş meydana gelmesi ve ayrıca infertilite yani daha açık ifade edilecek olursa kısırlık gibi bir takım olumsuz sonuçlara yol açmaktadır.
Prolaktin Hormonu Nedir?
Prolaktin hormonu vücudumuzun en önemli organlarından biri olan beynin alt bölgelerinde yer alan ve hipofiz bezi tarafından salgılanan bir tür hormondur. Beynin alt kısımlarındaki nohut büyüklüğündeki hipofiz bezi aracılığı ile vücuda salgılanır. Bu hormonun temel görevi gebelikte anne adayını emzirme dönemine hazırlamaktır.
Daha açık ifade etmek gerekirse prolaktin hormonu kadınlarda gebelik döneminde oluşur. Gebeliğin 8. haftasından başlayarak meme bezini olgunlaştırmak şeklinde anneyi bebek doğumundan sonra süt emzirme ve süt üretimine hazır hale getirmektir. Prolaktin hormonu hamilelik döneminde görüldüğü gibi lohusalık döneminde de süreç sonuna kadar oldukça yüksek seviyelerde devam eder.
Prolaktin hormonu yüksekliği sebepleri nelerdir sorusunun cevabı için kadınlarda hamilelik dönemi, lohusalık dönemi, gebelik ve emzirme dönemleri şeklinde sıralamamız mümkündür. Prolaktin hormonu yumurtlama dönemi ve adet döngüsünde kesilmelere sebep olan bir hormon olarak da tanımlayabilir.
Prolaktin hormonunun gebelik ve emzirme dönemi boyunca hipofiz bezinden düzenli olarak salgılanması, FSH ve GnRH hormonlarının salgılanmasını durdurarak tekrar gebelik oluşmasını da engellemek görevini üstlenir. Yeni doğum yapmış kadınların adet görmemesi ve dolayısı ile yeniden gebe kalmamasına da prolaktin hormonu salgılanması sebep olmaktadır.
Prolaktin hormonu kadınlarda olduğu şekliyle erkeklerde salgılanması durumunda aynı etki ile cinsel isteksizlik gibi sonuçlara yol açar. Hamile olmayan kadınlarda prolaktin hormonu yüksekliği sebepleri nelerdir sorusunun cevabı ise adet düzensizliği. Meme ucundan süt gelmesi şeklinde açıklanabilir. Sık görülmemekle birlikte prolaktin düşüklüğü yetersiz süt üretimine dolayısıyla annenin emzirme sorununa, yumurtalıkların yavaşlamasına hatta durmasına sebep olmaktadır. Erkeklerde ise prematür ejakülasyon şeklinde tanımlanan erken boşalma ve ereksiyon bozukluğu şeklindeki sorunlara yol açabilir.
Prolaktin Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?
Prolaktin yüksekliği belirtileri arasında kadınlarda; hamilelik, hamilelik dışında memede şeffaf la da belaz akıntı veya süt gelmesi, düşük östrojen ve progesteron seviyeleri. adet düzensizliği ya da adet olmama, vajinada kuruluk, kısırlık şeklindedir. Erkeklerde ise; meme büyümesi, ereksiyon bozukluğu, erkeklerdi tüy seviyesinde azalma, hipofizre var olan bir kitle sebebiyle görülen baş ağrısı ve görme bozuklukları olarak sıralanabilir.
Doğum sırasında ve doğumdan bir süre sonra yüksek üretimi normal olarak karşılanan prolaktin hormonu kısaca PRL olarak kısaltılır. Prolaktin hormonu yüksekliğinin hamilelik ve doğumdan sonraki lohusalık döneminde yüksek seyretmesi normal görülse de gebelik ya da lohusalık söz konusu değilse prolaktin hormonu yükselmesi normal karşılanmayan bir durumdur.
Bu durumun sonuçları olarak; yumurta üretiminin durması ve gebe kalamama, adet düzensizliği gibi sorunlar meydana gelir. Kadınlarda östrojen hormonunun erkeklerde ise testosteron düzeyinde bir düşüş meydana gelir. Bütün bu durumların sonucu olarak da cinsel fonksiyon bozuklukları oluşur.
Prolaktin Hormonu Yüksekliği Neden Olur?
Kadınlarda hamilelik döneminde salgılanan prolaktin hormonu, meme bezlerinin gelişmesine ve süt üretimine sebep olur. Ancak herhangi bir gebelik durumu söz konusu değilse prolaktin hormonunun yüksem olması birtakım sorunların varlığı şeklinde yorumlanır. Prolaktin hormonunun yüksekliği hiperprolaktinemi olarak tanımlanır. Bu hormonun yüksekliğinin sebepleri arasında.
Prolaktinomo şeklinde tanımlanan ve hipofiz bezinde yer alan iyi huylu tümör varlığı, polikistik over sendromu, böbrek ve karaciğer hastalıkları yer alır. Hipofiz bezinde yer alan ve boyutu 1 cm'den küçük olan iyi huylu tümörler ve makrodenom olarak tanımlanan ve boyutu 1 cm'den büyüt tümörler, prolaktin hormonunun yüksek düzeylerde seyretmesine dolayısıyla hiperprolaktinemiye yol açar.
Prolaktin hormonunun yüksekliğine sebep olan diğer rahatsızlar ise şu şekilde sıralanabilir; dar iç çamaşırı kullanımı, stres, kullanılan antidepresan ve diğer ilaçların oluşturduğu yan etkiler, uykusuzluk, hipofiz bezi tümörleri, akciğer kanseri, anoreksiya, meme travmaları, dengesiz ve düzensiz beslenme, endokrinolojik problemler.
Prolaktin Yüksekliği Tanısı Koyma
Hasta memede büyüme ve ağrı, cinsel isteksizlik, kısırlık, baş ağrısı, görme problemleri, adet düzensizliği ya da hiç adet görmeme, normal zamanda ya da meme ucu sıkıldığında meme ucundan süt ya da akıntı gelmesi gibi şikâyetlerin varlığı halinde uzman bir hekime başvurmalıdır. Hekim, hasta şikâyetlerini dinler ve hastanın ayrıntılı öyküsünü inceledikten sonra fiziki muayene yapar. Bunun yanın yapılan labaratuar testleri ile hastanın kanındaki prolaktin hormonu seviyesi kontrol edilir. Prolaktin hormon seviyesi gün içerisinde farklılık gösterdiği için testin doğru sonuç vermesi için sabah saatlerinde yapılması uygun olacaktır.
Prolaktin Yüksekliği Tedavi Yöntemleri
Prolaktin hormonu yüksekliği sonucu ortaya çıkan hastalığın saptanması ile tedavi süreci başlar. Her hastaya göre farklı tedavi yolları olabileceği gibi bazı hastalarda stresten uzaklaşmak, düzenli beslenme ve uyku düzeninin oluşturulması, rahat iç çamaşırı kullanımı gibi önlemler prolaktin hormonunun düşmesine yardımcı olur.
Ancak prolaktin hormonu yüksekliği sebepleri nelerdir sorusunun cevabı uzman doktor tarafından bulunduktan sonra eğer bir kitle varlığı söz konusu ise farklı tedavi yöntemleri uygulanacaktır.