Günümüzde birçok anne adayı bebeklerini kucağına alacakları günü iple çekmekte olmalarına karşın gebelik sürecinde en merak edilen konu ise gebelikte hipertansiyon sebepleri ve tedavisi nasıl gerçekleştiğini iyi bilmeleri hayati önem taşıyor. Hamilelik esnasında ortaya çıkan gestasyonel hipertansiyon çok dikkat edilmesi gereken hususların başında yer alıyor. Aynı zamanda birden bire gerçekleşen hipertansiyon kısa adıyla PIH olarak biliniyor. Gestasyonel hipertansiyon ayrıca preeklampsi yani halk dilinde gebelik zehirlenmesi olarak biliniyor. Hamilelik zehirlenmesi ise önlem alınmaz ise çok ciddi sorunlara yol açabilir.
Hipertansiyonlar genellikle doğum öncesi, esnasında ve sonrasına bağımlı şekilde farklı zaman gruplarında tek başına yahut birlikte meydana gelebilir. Bunların en temel sebebi anne adayı olan kişinin vücudunda meydana gelen değişikliklerdir. Ayrıca önceden var olabilecek kronik rahatsızlıklarda bu dönemde tetikleyici olabilir. Sonuç olarak önceden bilinen ve sonrasında kayda geçen rahatsızlıkları ilgili doktorlara giderek öğrenmeleri en sağlıklı karar olacaktır.
Gebelikteki Hipertansiyon Çeşitleri Nelerdir?
Hipertansiyon gebelikte yüzde 6 ile 8 dolaylarında görülür. Kişiye bağlı değişen hipertansiyon çeşitleri toplamda 3 farklı ana grupta gerçekleşir. Bu tansiyon tipleri sırasıyla;
- Önceden var olan kronik Hipertansiyonlar olabilir.
- Hamileliğe bağlı ileri haftalarda meydana gelecek gestasyonel hipertansiyon oluşabilir.
- Hamileliğin sonlarında ortaya çıkan preeklampsi hipertansiyon olabilir.
Sonuç olarak hipertansiyonlar bireyin değişen vücut yapısındaki her türlü etken ile oluşabilir. Ayrıca hipertansiyonlar hamileliğin öncesinde dahi küçük bir rahatsızlıktan kaynaklanabilir. Bu dönemde kişi sağlığına dikkat etmelidir.
Gebelikte Hipertansiyon Sebepleri Nedenlerdir?
Gebelik öncesinde meydana gelebileceği gibi ve buna bağlı gebeliğin ilk 20 haftası ve doğumdan sonra büyük 140 küçük 90 derece ve üzeri oranda oluşan hipertansiyonlar kronik olarak adlandırılır.
Gestasyonel Hipertansiyon ise hamileliğin tam ortasında 20. hafta dolaylarında meydana gelen hipertansiyon şeklindedir. Bu tansiyon türü daha çok gelişim gösterse de doğumdan sonra kaybolur. Son olarak preeklampsi hipertansiyonlar ise hamileliğin 25. haftasına takiben ve daha sonrasında kronik veya gestasyonel hipertansiyon ile aynı anda görülebilir. Eğer tedavi edilmezse idrar kanalında proteinüri ve ödemlerle beraber hem anne hem de bebeğe hayati tehlike unsuru oluşturacak ciddi sebepler ortaya çıkabilir.
Gebelikte Hipertansiyon Nasıl Ortaya Çıkar?
Hipertansiyonlar ilk gebelik anında riskli görülse bile bu çok normaldir. Fakat bazı etkenler bu durumu tetikleyerek artırıyor. Özellikle bakılacak olursa;
- Anne adayı ve kardeşinin PIH olanlar için bu durum daha yüksektir.
- Özellikle kişi 20 yaşından gençse veya 40 yaşını aşıyorsa gebelik esnasında hipertansiyon olabilir
- Hamilelik öncesinde hipertansiyon ve böbrek hastalığı olan gebeler içinde bu hal söz konusudur.
Sonuç olarak anne olacak bireyin hipertansiyon riskleri farklı durumlarda söz konusu olsa bile çevresel faktörler bu duruma etkendir. Fakat kişinin bu süreçte doğru tedavi ve beslenme programına uyması ile riskler büyük ölçüde azalıyor.
Gestasyonel Hipertansiyonun Bebeğe Etkisi
Hipertansiyon plasenta aracılığı ile bebeklere yeterli miktarda kan akmasına engel olur. Kan akışı yeterli seviyeye ulaşmazsa bebeğe maalesef daha az miktarda oksijen ve besin geçeceği için bu zaman dilimlerinde bebeğin gelişimi yavaşlar.
Eğer hipertansiyon tedavisi uygun şekiller ile yapılırsa vaktinde sağlıklı bebeklerin doğma ihtimali yüksek olacaktır. Eğer tansiyonlar bu zaman aralıkları ile kontrol edilmez ve gebelik zehirlenmesi adı verilen yani preeklampsi yahut eklampsiler gelişebilir.
Hipertansiyonda Tanı Teşhisi ve Tedavinin Başlaması
Her muayene ile kan basınçları yani tansiyonların ölçümü mutlaka yapılmalıdır. Eğer hipertansiyon anne adayı kişide varsa idrarlar veya kan testleri ile tetkik yapılması gerekir. Hipertansiyon olan hamile bireyde böbrekler ve kanal profil testi kontrol edilir.
Dopler ultrason sayesinde plasenta ve kordonlardan bebeklere geçen kan akış miktar ölçümü yapılarak ilk tanı konur. Tanıya uygun bir şekilde uzman doktorlar eşliğinde buna bağlı tedavi kanalları oluşturulur. Şayet gebe kalmadan önce bireyin kendisi veya ailesine bağlı genetik bir rahatsızlık varsa tüm bunlarda tedavinin yol haritasını belirleyecek özel unsurlar arasındadır.
Hipertansiyon Tedavisi
Gestasyonel hipertansiyon tedavisi ise hamilelik haftalarına göre değişkenlik gösterir. Eğer gebelik dönemi son evrelere doğru gelmişse bebek imkanlar neticesinde mümkün olunan en erken şekilde doğurtulur. Eğer hafif hipertansiyon bireyde mevcutsa ve gebelik haftası henüz doğum için elverişli değilse:
- Gebeler uyurken sol yana doğru yatması gerekir.
- Hekimlere daha sürekli takibe gidilmesi gerekir.
- Tuzlu yiyecekler kesinlikle kısıtlanmalıdır.
- Sıvı tüketimi ciddi oranda arttırılmalıdır.
Eğer tansiyon şiddetli şekilde yaşanıyor ise doktorların uygun gördüğü tansiyon ilaçları kullanılmalıdır. Son olarak mümkün olan en kısa vakitte doğum yaptırılmalıdır. Böylece anne ve bebek risk teşkil etmeden bir an önce hipertansiyonun negatif etkenlerinden kurtulmuş olur.
Hipertansiyondan Korunma Yolları
Şuana kadar bilinen hamilelik esnasında kesin şekilde bir koruma yöntemi maalesef yok. Fakat doktorların tavsiyesi ve kontrolü şeklinde dikkat edilmesi gereken hususları yaparak korunmak mümkündür. Özellikli olarak yapılması gerekenlere bakılacak olursa;
- Günlük su tüketim oranı en az 8 bardak su ve daha fazla olmalıdır.
- Protein alımı anne adayını fiziki olarak güçlendireceği için arttırılması önemlidir.
- Abur cubur olarak tabir edilen yiyecek tüketimi azaltılmalıdır.
- Stresten uzak durma ve yeteri kadar dinlenilmelidir.
- Günün belirli vakitlerinde düzenli egzersiz kesinlikle yapılmalıdır.
- Gün içinde yapılacak en iyi metotlardan biri ayakları yukarıda tutma işlemi olacaktır.
- Alkol asla tercih edilmeyerek bebek sağlığı korunmalıdır.
- Kafein barındıran içeceklerden uzak durulması hem gebe hem de çocuk için önemlidir.
- Gerek duyulan herhangi bir durumda doktorların söylediği dozlarda ilaçlar içilmeli daha fazlası kullanılmamalıdır.
Son olarak bu durumların her gün yapılması kesinlikle önemlidir. Ayrıca tüm bu korunma yollarına rağmen hipertansiyon eğer azalmıyor yahut geçmiyor ise mutlaka doktora gidilerek tedavi işlemleri yapılmalıdır.