Sosyal medya ve internetteki faydaları duyulmaya başlayınca, altın çilek nedir? altın çileğin faydaları nelerdir? gibi birçok soru ile karşılaşılıyor. Asrın mucizesi olarak kabul edilen altın çilek, yaygın olarak ülkemizde de kullanılıyor.
Altın Çilek Nedir?
Altın çilek, orta ve güney Amerika'da yaygın olarak yetiştirilen bir meyvedir. İsmini altına benzeyen renkten alan meyve daha çok Bolivya, Peru, Venezuela ve Kolombiya'da yetişmektedir. Meyve ve salata olarak tüketilen altın çilek, zengin içeriğinden dolayı tıp alanında da yaygın olarak kullanılmaktadır.
Altın Çileğin Özellikleri Nelerdir?
Altın çilek; kaz üzümü, inka eriği, pelerinli bektaşi üzümü ve yer kirazı olarak da adlandırılmaktadır. Yapısı üzüme benzeyen meyvenin, sarı ve turuncu renkleri bulunuyor. Ayrıca, meyve nerede ise kağıt kadar ince bir kabuk içinde yetişiyor. Altın çileğin olgunluğa erişmeden önce ekşi bir tadı bulunuyor.
Meyve güneşe bırakıldığında sarı rengi turuncuya, ekşi tadı ise aromalı ve tatlımsı bir hale dönüşüyor. 46 değişik türü olan altın çilek, otsu bitkiden toplanıyor ve yılda genellikle bir defa hasadı yapılabiliyor. Ülkemizde mersin ilinde yetiştirilmeye başlayan altın çileğin, hasadı ise Ekim ayında ve bir defa yapılıyor.
Altın Çileğin İçeriğinde Neler Var?
Altın çilek, çok zengin bir içeriğe sahip bulunuyor. Altın çilek, zengin bir vitamin kaynağı ve içeriğinde; A, B (B1, B2 ve B3) ve C vitamini yüksek miktarlarda bulunuyor. Meyvenin içeriğinde vücudun ihtiyacı olan fosfor, potasyum ve demir de bol miktarda bulunuyor. Kurutularak tüketilen 100 g. civarındaki altın çilekte, ortalama 2 g. protein bulunuyor ve 53 kcal kaloriye sahip. Altın çileğin içindeki yağ miktarı ise, yok denecek kadar az bir miktarda bulunuyor. Ayrıca altın çileğin içeriğindeki lif oranı ise, diğer meyvelerle kıyaslanmayacak kadar fazla.
Altın Çileğin Faydaları Nelerdir?
Altın çileğin yaygın olarak kullanılmaya başlanması ile faydalarına sürekli olarak yenileri ekleniyor. Altın çileğin en çok bilinen faydaları ise şu şekilde sıralanıyor;
- Görme kabiliyetini güçlendiriyor: içeriğinde bulunan özellikle karoten maddesi sayesinde; göz kusurlarının tedavisinde ve katarakt oluşumunu engellemeye katkı sağlıyor.
- İltihap temizleyicidir: başta idrar yolları olmak üzere, cilt ve vücudun birçok bölgesindeki iltihapların temizlenmesine yardımcı oluyor.
- Saçları besler: içeriğinde bulunan zengin vitaminlerden dolayı saç köklerinin beslenmesine, canlılık kazanmasına ve nem oranının karşılanmasına katkı sağlar.
- Kansızlığa iyi gelir: demir zengini olan altın çilek, vücudun demir ihtiyacını karşılayarak, kansızlığın tedavisinde önemli rol oynar.
- Bağışıklık sistemini destekliyor: doğal antibiyotik olarak kabul edilen altın çilek, başta soğuk algınlığı olmak üzere birçok rahatsızlıktan vücudu korumaya yardımcı oluyor.
- Kolesterolü dengeliyor: altın çilek, zengin lifli yapısı ile kolesterolü dengeleyerek kalp krizi riskini azaltmaya katkı sağlıyor.
- Diyetlerde kullanılıyor: lifli yapısı ile düşük yağ ve kalori oranları sayesinde, diyetlerde rahatlıkla kullanılabiliyor.
- Bağırsak sistemini düzenler: özellikle zengin lifleri ile metabolizmanın hızlanmasına, ödem atılmasına ve mide şişliğinin azaltılmasına yardımcı olur. Sindirim sisteminde bulunan parazitlerden kurtulmaya da yardımcı olur. Müshil etkisi özelliği ile de, bağırsakların boşaltılmasına yardımcı olur.
- Kolon kanserine yakalanma riskinin azalmasına katkı sağlar.
- Çok güçlü bir antioksidandır. kanın temizlenmesine yardımcı olur.
- Kan basıncı ve tansiyonun düşürülmesine yardımcı olur.
- İdrar söktürücü özelliği ile idrar yollarının temizlenmesine ve böbreklerin daha sağlıklı çalışmasına katkı sağlar.
- Cilt sağlına önemli katkılarda bulunur. Ciltleri gerginleştirerek, yaşlanma belirtilerinin yavaşlamasına yardımcı olur.
- İçeriğindeki kalsiyum sayesinde, iskelet sisteminin güçlenmesine katkı sağlar.
- İyi bir ağrı kesicidir ve ateş düşürücü özelliği de bulunmaktadır.
- Bayanlarda adet söktürücü olarak kullanılmaktadır.
- Kanamaların durdurulmasına yardımcı olur.
Altın çilek, özellikle bitkisel ilaçların yapımında da sıklıkla kullanılmaktadır. Özellikle iştah açıcı bitkisel şurupların büyük bir çoğunluğunda, altın çilek bulunmaktadır.
Altın Çilek Hangi Hastalıklarda Kullanılır?
Altın çilek birçok hastalığın tedavisinde, iyileşme sürecine yardımcı olarak da kullanılıyor. Altın çileğin bu kapsamda en çok kullanıldığı hastalıklardan bazıları şunlardır;
- Astım ve verem rahatsızlıklarında
- Sıtma tedavisinde
- Kalp ve damar rahatsızlıklarında
- Üst solunum yolu rahatsızlıklarında
- Prostat hastalığı çeşitlerinde
- Cilt sorunlarında
- Başta kolon kanseri olmak üzere birçok kanser rahatsızlıklarında önleyici olarak.
Altın çilek, alternatif tıp olarak kabul edilen bitkisel tedavinin de önemli bir parçasıdır. Başta ağrılar olmak üzere, bağışıklık sistemlerini güçlendirmek gibi birçok konuda, altın çilek baş faktör olmaktadır.
Altın Çilek Nasıl Tüketilir?
Altın çileğin değişik tüketim şekilleri bulunuyor. Bunların başında ise doğal hali ile meyve olarak tüketilmesi geliyor. Olgunlaştıktan sonra ekşiliği azalan meyvenin, değişik bir aroması ve lezzeti bulunuyor. Uzmanlar, altın çileğin yemeklerden önce tüketilmesini ve miktarının da 6 7 adet olmasını öneriyor.
Altın çilek özellikle meyve salatalarında da sıklıkla kullanılıyor. Bu şekilde tüketilince, salataya hem değişik bir tat hem de değişik bir aroma katıyor. Ülkemizde altın çileğin diğer bir kullanım şekli ise, reçelinin yapılması. Reçel yapımında ise su ve limon suyu ilave ediliyor. Altın çilek kurutularak da tüketilebiliyor fakat bunun için özel kurutma odaları gerekiyor. Aksi halde hızla çürüyebiliyor.
Altın Çileğin Zararı Var mıdır?
Altın çileğin vücuda bilinen bir zararı bulunmuyor. Ancak kan sulandırma, tansiyon düşürme ve müshil özelliklerinin olması, bazı rahatsızlığı olanlar için sakıncalı olabiliyor. Bu nedenle, özellikle bu konularla ilişkili rahatsızlığı olanlar ve sürekli ilaç kullananlar, altın çileği kullanmadan önce doktorlarına danışmalıdır. Ayrıca, içeriğindeki birçok madde ve özelliklerinden dolayı da, çok fazla ve sürekli olarak tüketilmemelidir.